Хотой Айыы

Хотой Айыы төрдүс халлааҥҥа олорор. Бу халлаан сырдыгынан туолбут, алгыска көтөҕүллүбүт.

Суолтата. Хотой Айыы былаастаах буолууну, тэрээһиннээх буолууну көрдөрөр, түмэр дьоҕурдаах буолар. Онон кини түмэр, тэрийэр дьоҕурдаах.

Хотой Айыы түһэр кэмэ - алтынньы ыйга түһэр, Киһи сайыҥҥа диэри өйүн-санаатын иитэр, түмсүүтүн бөҕөргөтөр. Киһи ити күүһү туһанан быйаҥ кэмигэр уйгуну мунньар. Бу ыйга төрөөбүттэр бүтэй, булгуччулаах

Хотой Айыы киирдэҕинэ киһиэхэ түмсүү күүһэ киирэр эбит. Ити күүс сиэһини утары туһаайыллар.

Алгыһа.  Күн киһитэ көмүскэс,

Айыы киһитэ аһыныгас,-

Бэттэх көрөн мичик гын,-

Күн быатын туттар,

Ый быатын туттар.

Бэлиэтэ. Көтөр кынаттаах.

Хомпоруун Хотой Айыы (др. имя Сюнг Хаан, Сюнгкэн Эрэли) (якут. Хомпоруун Хотой Айыы, Сүҥ Хаан, Сүҥкэн Эрэли)— бог-покровитель птиц. Он воплощается в образе тёмно-сизого орла. Он — отец орла и жестоко карает человека, убившего эту птицу. Он второстепенный бог мужского пола, даёт людям многочисленный, но физически слабый приплод, в основном девочек, иногда — скот масти «хара дьагыл» (якут. хара дьаҕыл).

Khomporuun Khotoy Aiyy (other name Syung Haan, Syungken Ereli) (Yakut. Homporuun Hotoi Ayyy, suҥ Haan, SuҥKen Ereli)— the patron god of birds. He is embodied in the image of a dark blue eagle. He is the father of the eagle and cruelly punishes the man who killed this bird. He is a minor male god, gives people numerous, but physically weak offspring, mostly girls, sometimes cattle of the "hara dyagyl" suit (Yakut. hara diҕyl).